بررسی تصاعد گازهای گلخانه‏ای CO2 و CH4 از خاک‌های زیر کشت برنج و گندم

با توجه به افزایش دمای کره زمین طی سالهای اخیر و عزم جامعة جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‏ای به جوّ، در این تحقیق نیروی برخی از اراضی کشاورزی از نظر میزان تصاعد، یا جذب گازهای گلخانه‏ای CO2 و CH4 بررسی شد. برنج و گندم به‌عنوان دو غله راهبردی کشور برای این منظور انتخاب شدند و میزان هدررفت کربن به فرم گازهای گلخانه‏ای از خاک‌های زیر کشت این دو محصول، در منطقة آب تیمور در جنوب اهواز با روش اتاقک بسته و با استفاده از گاز کروماتوگرافی اندازه‌گیری شد. نتایج، نشان‌دهندة تصاعد CH4 در شرایط غیرهوازی کشت برنج است و مزرعة برنج تولید‌کننده CH4با متوسط تصاعد 22/2 میلیگرم کربن بر متر مربع در روز به صورت متان است. تصاعد متان در پایان دورة رشد برنج در مهرماه به حداکثر مقدار خود می‏رسد که به دلیل تداوم شرایط غرقاب در خاک و افزایش فعالیت باکتری‌های بی‌هوازی تولید کنندة متان است. درحالی‌که مزرعة گندم جذب کننده CH4 جوّی با متوسط 11/0 میلیگرم بر متر مربع در روز است، که علت آن وجود شرایط هوازی در خاک و فعالیت باکتری‌های اکسیدکنندة متان و درنتیجه مصرف متان جوّی است. تصاعد CO2 در هر دو مزرعه در نیمة دوم سال افزایش یافت و رابطة مستقیمی با حضور گیاه در مزرعه، تجزیه بقایای آلی و دمای محیط دارد.